FreeImages.com/Kevin Turcotte
Aleksandra Nadolska radca prawny
Żądane przez przedsiębiorstwa lotnicze koszty odwołania rezerwacji mogą być badane z punktu widzenia ich nieuczciwego charakteru dla konsumenta – orzekł 6 lipca Trybunał Sprawiedliwości UE. Ponadto, jak wyjaśnił TSUE, poszczególne elementy składające się na ostateczną cenę, którą należy zapłacić przedsiębiorstwom lotniczym, należy wskazać odrębnie.
Niemieckie przedsiębiorstwo lotnicze Air Berlin wprowadziło do swych ogólnych warunków umów postanowienie, zgodnie z którym, gdy pasażer odwołuje swą rezerwację lotu w taryfie oszczędnościowej lub nie stawia się do wejścia na pokład takiego lotu, jest pobierana tytułem opłaty transakcyjnej kwota 25 EUR od kwoty, którą należy pasażerowi zwrócić. Bundesverband der Verbraucherzentralen (niemiecki federalny związek centrali konsumenckich) uważa, że postanowienie to jest na mocy prawa niemieckiego bezskuteczne, ponieważ jest niewspółmiernie niekorzystne dla klientów. Ponadto odnośnie do wykonania obowiązku ustawowego Air Berlin nie może żądać odrębnego wynagrodzenia. Bundesverband wniósł zatem do niemieckich sądów powództwo o zaniechanie przeciwko Air Berlin.
W ramach tego powództwa Bundesverband kwestionuje praktyki stosowane przez Air Berlin w zakresie przedstawiania cen na swej stronie internetowej. Przy symulacji rezerwacji dokonywanych online w 2010 r. Bundesverband zauważył, że wskazane podatki i opłaty były wyraźnie mniejsze od opłat i podatków rzeczywiście pobieranych przez dane porty lotnicze. Bundesverband jest zdania, że praktyka ta może wprowadzić konsumenta w błąd i że jest ona sprzeczna z zasadami dotyczącymi przejrzystości w odniesieniu do cen, ustanowionymi w unijnym rozporządzeniu nr 1008/2008 dotyczącym wykonywania przewozów lotniczych.
W tych okolicznościach Bundesgerichtshof (federalny trybunał sprawiedliwości, Niemcy) zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości o wykładnię tego rozporządzenia. Bundesgerichtshof uważa, podobnie jak Bundesverband, że postanowienie dotyczące opłaty transakcyjnej w kwocie 25 EUR w razie odwołania rezerwacji lotu lub niestawienia się do wejścia na pokład jest niewspółmiernie niekorzystne dla klientów, a zatem jest bezskuteczne zgodnie z przepisami prawa niemieckiego transponującymi dyrektywę 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich. Bundesgerichtshof zmierza zatem do ustalenia, czy przyznana przewoźnikom lotniczym rozporządzeniem dotyczącym wykonywania przewozów lotniczych swoboda ustalania taryf sprzeciwia się temu, by uregulowanie krajowe, które dokonuje transpozycji prawa Unii w dziedzinie ochrony konsumentów, znajdowało zastosowanie do takiego postanowienia.
W ogłoszonym w czwartek 6 lipca wyroku Trybunał odpowiedział, że przyznana przewoźnikom lotniczym rozporządzeniem dotyczącym wykonywania przewozów lotniczych swoboda ustalania taryf nie sprzeciwia się temu, by stosowanie uregulowania krajowego transponującego dyrektywę w sprawie nieuczciwych warunków mogło doprowadzić do uznania za bezskuteczne postanowienia ogólnych warunków umów umożliwiającego pobieranie odrębnych ryczałtowych opłat transakcyjnych od klientów, którzy odwołali rezerwację lub nie skorzystali z lotu.Trybunał stwierdził w tym względzie, że ogólne przepisy dotyczące ochrony konsumentów przed nieuczciwymi warunkami mają zastosowanie również do umów przewozu lotniczego.
W odniesieniu do przejrzystości cen wymaganej rozporządzeniem dotyczącym wykonywania przewozów lotniczych Trybunał wyjaśnił, że przewoźnicy lotniczy przy publikacji swoich taryf muszą wskazać oddzielnie kwoty należne od klientów z tytułu podatków, opłat lotniskowych oraz innych opłat, dopłat i należności i nie mogą zatem włączać, nawet w części, tych kwot do taryfy lotniczej.Trybunał stwierdził, że klienci powinni wiedzieć, jaka taryfa lotnicza, podatki, opłaty lotniskowe oraz inne opłaty, dopłaty i należności składają się na ostateczną cenę, którą należy zapłacić i jakie im odpowiadają kwoty zawarte w tej ostatecznej cenie. Gdyby przewoźnicy lotniczy mieli wybór między włączeniem do taryfy lotniczej tych podatków, opłat, dopłat i należności lub wskazania tych poszczególnych kwot oddzielnie, cel rozporządzenia służący informacji i przejrzystości w odniesieniu do cen nie zostałby osiągnięty.
wyrok TS z 6.07.2017 r. w sprawie C-290/16