Rozkład ciężaru dowodu w postępowaniu cywilnym

Opublikowany dnia 13 lut. 2017

Ciężar dowodu w postępowaniu cywilnym

FreeImages.com/Sergio Roberto Bichara

Kinga Pietraszewska-Mielczarek radca prawny

Ciężar dowodu wykazania wysokości szkody spoczywa na poszkodowanym dochodzącym wyrównania uszczerbku w swoim majątku, jednakże teza ta jest aktualna wtedy, gdy powód, w żaden sposób nie wskaże sposobu w jaki dokonał obliczenia szkody, nie udokumentuje swojego roszczenia, a pozwany podniesie konkretne zarzuty i poda, dlaczego i w jakim zakresie kwestionuje wysokość szkody, a także wykaże w tym kierunku inicjatywę dowodową. Tak orzekł Sąd Okręgowy w Warszawie w wyroku z dnia 18.02.2010 r. w sprawie oznaczonej sygn. akt XXIII Ga 845/09

Zgodnie z art. 6 kc to na powodzie spoczywa ciężar dowodu co do kwestionowanych okoliczności. (Wyrok Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 5 stycznia 1999 r. III CKN 84/98). Jeśli pozwany zakwestionuje żądanie i okoliczności, to powód musi rozważyć, czy zgłoszone przez niego w procesie dowody w sposób wystarczający udowadniają zasadność jego żądań i twierdzeń. Dopiero wówczas bowiem ciężar dowodu przesuwa się na pozwanego. Natomiast nie sposób reguły zawartej w art. 6 k.c. interpretować w ten sposób, że zawsze cięźar dowodu spoczywa na stronie powodowej. Skoro bowiem powód udowodnił fakty przemawiające za zasadnością powództwa , to na stronie pozwanej spoczywa ciężar udowodnienia faktów uzasadniających oddalenie pozwu.

Także Sąd Okręgowy we Wrocławiu w wyroku z dnia 29.04.2015 r. przypominał reguły odnoszące się do rozkładu ciężaru dowodu, a mianowicie: a) faktów, z których wywodzone jest dochodzone roszczenie (tworzących prawo podmiotowe) powinien w zasadzie dowieść powód ; dowodzi on również fakty uzasadniające jego odpowiedź na zarzuty pozwanego; pozwany dowodzi fakty uzasadniające jego zarzuty przeciwko roszczeniu powoda; b) faktów tamujących oraz niweczących powinien dowieść przeciwnik tej strony, która występuje z roszczeniem, czyli z zasady – pozwany (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16 kwietnia 2003 r., II CKN 1409/00, OSNC 2004, nr 7-8, poz. 113; wyrok SN z 2004.10.13 III CK 41/04 LEX nr 182092).

Istotne jest również, iż Sąd nie ma obowiązku dążenia do wszechstronnego zbadania wszystkich okoliczności sprawy oraz nie jest zobowiązany do zarządzania dochodzenia w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie. Nie ma też obowiązku przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na tej stronie, która z tych faktów wywodzi skutki prawne (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Poznaniu z dnia 29 grudnia 2003 r., sygn. akt I ACa 1457/03, OSA 2005/3/12; wyrok SN z dnia 17 grudnia 1996 r., sygn. akt I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/poz. 76 wraz z glosa aprobującą A. Zielińskiego, Palestra 1998/1-2/204).